Hình ảnh cô gái mặc “váy hoa” trong bức Parorama tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ: Nhiều ý kiến trái chiều (Bài 1)

Chiếc “váy hoa” trong bức Panorama

Bức tranh Panorama tái hiện toàn cảnh Chiến dịch Điện Biên Phủ tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ không riêng gì mang giá trị lịch sử dân tộc, mà còn là thông điệp về khát vọng độc lập, niềm tin đoàn kết, đấu tranh kiên cường quật cường của quân và dân ta ; là nguồn tư liệu quý, góp thêm phần bảo tồn, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng cho thế hệ tương lai .Tác phẩm hội họa thuộc thể loại lịch sử vẻ vang lớn nhất Khu vực Đông Nam Á, mang tầm cỡ quốc tế có chiều dài 132 m, cao 20,5 m, đường kính 42 m ; phần đắp nổi 6 m. Tổng diện tích bức tranh trên 3.200 mét vuông. Nội dung bức tranh được chia thành 4 trường đoạn : Toàn dân ra trận, Khúc dạo đầu hùng tráng, Cuộc cạnh tranh đối đầu lịch sử vẻ vang và Chiến thắng Điện Biên .

Tuy nhiên tại trường đoạn “Toàn quân ra trận”, là hình ảnh trùng trùng điệp điệp những đoàn dân công trèo non, lội suối thồ hàng cung cấp lương thực cho tiền tuyến lại xuất hiện hình ảnh người phụ nữ với chiếc áo cóm, mặc chiếc “váy hoa”, đầu đội khăn piêu mang dáng dấp người phụ nữ Thái, khiến cộng đồng, trong đó có nhiều người Thái tranh cãi với rất nhiều luồng ý kiến khác nhau.

Cộng đồng người Thái cho rằng, chiếc “ váy hoa ” trong bức Panorama không phải là phục trang dân tộc bản địa Thái, mà là sự lắp ghép phục trang của những dân tộc bản địa khác, bộc lộ sự thiếu hiểu biết về văn hóa truyền thống Thái của tác giả của bức tranh .Tuy nhiên cũng có một số ít quan điểm khẳng định chắc chắn, chiếc “ váy hoa ” ấy là của người Thái xưa kia. Tuy nhiên, đồng bào chỉ mặc trong những sự kiện quan trọng của bản mường. Trong mái ấm gia đình thì chỉ có vợ những quý tộc Thái mới mặc .Trong thời gian diễn ra Chiến dịch Điện Biên Phủ, thì chiếc váy này không còn được ai mặc nữa, và chỉ còn được 1 số ít mái ấm gia đình dòng dõi quý tộc Thái giấu kỹ để sử dụng trong những buổi lễ cúng. Do vậy, họ cũng cho rằng, nếu đây là hình ảnh đại diện thay mặt cho dân tộc bản địa Thái, thì phạm vào điều kiêng kỵ của người Thái, là không khi nào mặc váy này ra ngoài và không phải ai cũng được mặc, hoặc nếu mặc thì chỉ mặc một lúc là cất đi thôi. Vì vậy chiếc váy Thái này không hề là hình ảnh đại điện cho phục trang của người phụ nữ Thái tham gia vào chiến dịch Điện Biên Phủ .Đại đa số quan điểm đều cho rằng, với ý nghĩa tái hiện một phần lịch sử dân tộc của bức tranh mà vẽ “ chiếc váy hoa ”, là không mang đặc thù đại diện thay mặt của hội đồng dân tộc bản địa Thái và phi trong thực tiễn .Những phản hồi từ độc giả sau khi xem video tọa đàm “Phát huy giá trị CT Bảo tàng chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ”

Tiếng nói từ cộng đồng mạng

Trên kênh YouTube của Đài truyền hình Điện Biên có đăng video “ Điện Biên – Tọa đàm và trao đổi : Phát huy giá trị CT Bảo tàng thắng lợi lịch sử dân tộc Điện Biên Phủ ” ngày 17/9/2021 .Sau khi video được đăng tải, tính đến ngày 13/11/2021, tổng thể những phản hồi, trong đó hầu hết là người Thái, đều lên tiếng phản ánh về hình ảnh cô gái Thái với chiếc áo cóm, khăn piêu, nhưng mặc chiếc “ váy hoa ” dễ gây hiểu nhầm là váy của dân tộc bản địa khác .Tài khoản Bản Thái Tây Bắc cho rằng : “ Bức tranh này không hiểu tác giả muốn nói điều gì. Hay tác giả không hiểu về phục trang dân tộc bản địa Thái. Áo cóm, gánh bung thường song song với váy của người Thái. Ở đây hay ẩn ý gì bên trong tác phẩm ?. Xin làm rõ hơn ? ” .

Một tài khoản có tên là Bac Hoang bức xúc: “Bức tranh “Toàn cảnh Chiến dịch Điện Biên Phủ” có diện tích lớn nhất thế giới. Đúng là xứng tầm ý nghĩa của chiến dịch này. Nhưng đáng tiếc hình ảnh người phụ nữ gánh “bung” mặc áo cóm, đội khăn piêu kia lại mặc váy dân tộc Lự. Không biết ý tưởng của tác giả là gì. Nhưng hãy tôn trọng văn hóa dân tộc…”.

“ Tranh rất đẹp mang tầm cỡ quốc tế, đáng ra cho điểm 10, nhưng nhìn kỹ thấy sai sai gì đó. Mọi người có thấy thế không ạ. Trang phục của cô gái Thái ở trên bức tranh là không tương thích, không đúng với truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa Thái, nên cho điểm 6 … Không biết tác giả là người ở đâu, mà phục trang cơ bản của một dân tộc bản địa chiếm hầu hết ở Tây Bắc mà không biết. Xin những cơ quan chức năng hãy xem lại, để không gây nhầm lẫn phục trang của những dân tộc bản địa … ”, thông tin tài khoản Vlog Tây Bắc đánh giá và nhận định .Tại những Hội, nhóm của hội đồng người Thái trên nền tảng mạng xã hội Facebook đều lần lượt lên tiếng. Tất cả đều cho rằng, hình ảnh phụ nữ mặc bộ “ váy hoa ” kia không phải là váy của người Thái, mà như kiểu “ râu ông nọ cắm cằm bà kia ”. Đưa hình ảnh chiếc váy ấy trên một bức vẽ có ý nghĩa giáo dục, tái hiện lịch sử vẻ vang và giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật mang tầm vương quốc là không hài hòa và hợp lý .Để hiểu rõ yếu tố này, báo Dân tộc và Phát triển sẽ liên tục update tới bạn đọc về phản hồi của những người trong cuộc, những người cao niên, những nhà nghiên cứu văn hóa truyền thống Thái trong bài tiếp theo .

Source: http://thoitrangviet247.com
Category: Áo