Áo dài là trang phục truyền thống và là nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Việt Nam. Trải qua từng thời kì với những cách tân và biến đổi không ngừng nhưng chiếc áo vẫn giữ được những đường nét cơ bản, làm tôn lên vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt. Từ thuở ban đầu đến nay, chiếc áo dài đã thay đổi như thế nào?
Áo giao lĩnh (Thế kỷ XVII)
Kiểu dáng sơ khai của chiếc áo dài ngày nay chính là áo giao lĩnh có từ thế kỉ XVII. Áo giao lĩnh hay còn gọi là áo đối lĩnh với form dáng rộng, cổ chéo. Thân áo được may bằng 4 tấm vải với đường xẻ hai bên hông và dài chấm gót. Áo giao lĩnh thường được mặc cùng với áo yếm, thắt lưng màu và váy đen.
Áo Giao Lĩnh
Sự sinh ra của áo giao lĩnh bắt nguồn từ khi chúa Nguyễn Phúc Khoát ra quản lý đàng trong hay còn goi là vùng đất phía Nam. Để phân biệt hai vùng Nam Bắc, chúa nhu yếu tổng thể phụ tá của mình mặc quần dài bên trong áo lụa. Từ đó, ta có hình ảnh của bộ áo dài tiên phong .
Áo tứ thân và ngũ thân (Từ thế kỷ XVIII đến đầu thế kỷ XX)
Theo những nhà nghiên cứu để tiện hơn trong việc lao động sản xuất của người phụ nữ những tầng lớp tầm trung, chiếc áo giao lĩnh được may rời 2 tà trước để buộc vào với nhau, hai tà sau may liền lại thành vạt áo. Loại áo này thường may màu tối, được xem là chiếc áo mộc mạc, nhã nhặn mang ý nghĩa tượng trưng cho 4 bậc sinh thành của hai vợ chồng .
Áo tứ thân
Dựa trên cơ sở của chiếc áo tứ thân, đến thời vua Gia Long áo ngũ thân Open. Áo có cổ và phom rộng, cũng bốn vạt như áo tứ thân, nhưng được may liền nhau thành hai tà trước và sau như áo dài. Vạt con thứ năm được may dưới tà trước như một mảnh áo lót kín kẽ như để tượng trưng cho vị thế của người mặc trong xã hội. Giai cấp quan lại quý tộc thường mặc áo ngũ thân để phân biệt với những những tầng lớp nhân dân lao động. Loại áo này rất thông dụng cho đến đầu thế kỷ XX .
Áo dài Le Mur (1939 – 1943)
Kiểu áo này được cải biến từ áo ngũ thân do họa sỹ Cát Tường phát minh sáng tạo vào năm 1939. Áo dài Lemur là tên được đặt theo tên tiếng Pháp của bà. Khác với phom dáng rộng truyền thống cuội nguồn, áo dài Le Mur ôm sát đường cong khung hình với nhiều chi tiết cụ thể Âu hóa như tay phồng, cổ khoét hình trái tim, đính nơ … Áo chỉ có hai vạt trước và sau, vạt trước dài chấm đất, khuy áo được mở sang bên sườn nhằm mục đích nhấn thêm vẻ êm ả dịu dàng. Kiểu áo này thông dụng đến 1943 thì bị quên béng .
Áo dài Lemur
Áo dài Lê Phổ
Áo dài Lê Phổ là sự phối hợp của áo tứ thân và áo dài Le Mur. Năm 1950, họa sỹ Lê Phổ bỏ bớt những nét lai căng, cứng cỏi của áo Le Mur, đồng thời đưa thêm những yếu tố dân tộc bản địa từ áo tứ thân, ngũ thân vào, tạo ra một kiểu áo vạt dài cổ kính, ôm sát thân người, trong khi hai vạt dưới được tự do bay lượn. Yếu tố cải cách ở áo dài Lê Phổ là phần tay áo, kỹ thuật dệt may cho sinh ra vải có khổ rộng. Tỷ lệ cải cách dừng lại 20 %. Sự dung hợp này quá hòa giải, vẹn vẻ giữa cái mới và cái cũ, được giới nữ thời đó hoan nghênh nhiệt liệt .
Áo dài Lê Phổ
Từ đây, áo dài Nước Ta đã tìm được hình hài chuẩn mực của nó, và từ bấy giờ đến nay dù trải qua bao thăng trầm, bao lần cải cách cách điệu, hình dạng chiếc áo dài về cơ bản vẫn giữ nguyên .
Áo dài với tay raglan (1960)
Vào thập niên 60, nhà may Dung ở Đakao Hồ Chí Minh đã phát minh sáng tạo ra mẫu ao dài Raglan hay còn gọi là áo dài giắc lăng. Điểm độc lạ lớn nhất của áo dài Raglan là áo ôm khít khung hình hơn, cách nối tay từ cổ chéo xuống một góc 45 độ giúp người mặc tự do linh động hơn đồng thời xử lý được những nếp nhăn hai bên nách áo. Phần eo áo dài có 1 sợi dây thun mỏng mảnh kéo vòng eo. Hai tà áo nối với nhau bằng hàng nút bấm bên hông. Đây chính là kiểu áo dài góp thêm phần định hình phong thái cho áo dài Nước Ta sau này .
Bản vẽ áo dài raglan
Áo dài chít eo, áo dài mini ( 1960 – 1970)
Những năm 60, việc sử dụng áo ngực đã phổ cập, đặc biệt quan trọng là với những phụ nữ thị thành. Kiểu áo dài chít eo, áo dài mini Open với phần chít eo rất chặt cùng với chiếc áo ngực sẽ phô diễn được toàn vẹn đường cong của người phụ nữ. Những năm cuối của thập niên 60, áo dài mini rất phổ cập với nữ sinh TP HCM vì sự tự do, tiện nghi. Tà áo hẹp và ngắn đến gần đầu gối, áo rộng và không chít eo nhưng vẫn may theo đường cong khung hình .
Áo dài chít eo
Áo dài hiện đại (1970 – nay)
Những năm gần đây, phong cách thiết kế áo dài có bước tiến vượt bậc. Áo dài có nhiều mẫu mã hơn và cũng được may bởi nhiều vật liệu khác nhau, từ voan đính hạt đến gấm, lụa. Cổ áo cũng có nhiều dạng cải cách, thậm chí còn còn được biến tấu để mặc cùng quần jean trong phục trang màn biểu diễn. Dù biến hóa thế nào, áo dài vẫn giữ được sự duyên dáng, uyển chuyển, hồn cốt của nó, vừa quyến rũ vừa kín kẽ mà không phục trang nào mang lại được .
Áo dài tân tiến
Source: http://thoitrangviet247.com
Category: Áo
