Thiết kế “lấy cảm hứng” từ trang phục truyền thống của các quốc gia khác?
Vừa qua, công chúng không khỏi bức xúc, phẫn nộ trước bài đăng của China Daily về bộ sưu tập của thương hiệu Ne Tiger tại Tuần lễ thời trang Trung Quốc Xuân – Hè 2019 diễn ra hồi tháng 10.2018. Tờ nhật báo nói tiếng Anh đề cập đến loạt phong cách thiết kế này với tiêu đề : Chinese style delights China S / S Fashion Week ( tạm dịch : Phong cách Trung Quốc làm mê mệt Tuần lễ thời trang Xuân – Hè ). Cụm từ “ Chinese style ” ( Phong cách Trung Quốc ) khiến không ít người Việt phẫn nộ vì trang báo trên mặc định những phục trang này là phong thái của Trung Quốc .
Nhiều người phẫn nộ khi tờ nhật báo lớn tại Trung Quốc hoàn toàn có thể gọi bộ sưu tập của Ne Tiger ( trong đó có những phong cách thiết kế giống hệt áo dài ) là ” phong thái Trung Quốc
ẢNH : CHỤP MNAF HÌNH CHINA DAILY
Khác với China Daily, các trang như Sina, Xinhuanet hay China fashion week không gọi loạt thiết kế này là “phong cách Trung Quốc”. Theo bài viết được Sina đăng tải hồi tháng 10.2018, bộ sưu tập của Ne Tiger với chủ đề Nhất đới (Một vành đai) và được “lấy cảm hứng” từ trang phục truyền thống của mười mấy quốc gia nằm dọc con đường tơ lụa trên biển cách đây 613 năm. Trang này cho biết các thiết kế kể trên giữ nguyên trang phục thời nhà Minh, phong cách sườn xám thời Thanh và thêm quần, mũ, đai cùng các phụ kiện phổ biến của các quốc gia Đông Nam Á để thêm phần mắt mắt, độc đáo.
“ Với chủ đề Một vành đai, những nhà phong cách thiết kế của Ne Tiger đã dành hơn 1 tháng tại những vương quốc như : Indonesia, Malaysia, Philippines, Nước Singapore, Xứ sở nụ cười Thái Lan, Nước Ta, Lào, Campuchia … và đem tổng thể những kho tàng văn hóa truyền thống và nghệ thuật và thẩm mỹ quý giá đã trải qua hơn 100 năm qua nhào nặn, tinh chế vào những hình vẽ, những hình tượng, cùng những yếu tố phong cách thiết kế khác cùng hòa nhập, để khiến cho văn hóa truyền thống lịch sử dân tộc của những vương quốc này cùng hòa hợp và một lần nữa lại liên tục thăng hoa ”, trang Nước Trung Hoa fashion week diễn đạt về bộ sưu tập trong bài viết đăng tải ngày 25.10.2018 .
Các phong cách thiết kế nằm trong bộ sưu tập của nhà mốt xứ Trung được những trang tin tức nước này miêu tả là lấy cảm hứng từ những vương quốc dọc con đường tơ lụa trên biển
ẢNH : CHỤP MÀN HÌNH CHINA FASHION WEEK
Được biết, Ne Tiger là thương hiệu thời trang hạng sang tại Trung Quốc được sinh ra từ năm 1982. Các phong cách thiết kế của nhà mốt này luôn tôn vinh việc bảo vệ văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử của Trung Quốc. Trương Chí Phong – nhà sáng lập tên thương hiệu cũng nhấn mạnh vấn đề thông điệp này trong buổi ra đời bộ sưu tập mới của hãng ở Tuần lễ thời trang Trung Quốc 2020 hồi cuối tháng 10 vừa mới qua. “ Trong khi vẫn phát huy truyền thống lịch sử, tôi cũng đã tạo ra sự trộn lẫn giữa tính tân tiến và những yếu tố toàn thế giới gần đây để có được sự công nhận của người dùng trên toàn quốc tế ”, trang CGTN trích lời nhà sáng lập Ne Tiger .
“Lấy cảm hứng” hay “sao chép”?
Câu chuyện về bộ sưu tập Một vành đai nhận được sự chăm sóc từ công chúng cũng như những nhân vật am hiểu về áo dài hay đang hoạt động giải trí trong nghành thời trang .
Nhà phong cách thiết kế Sĩ Hoàng bức xúc khi áo dài Nước Ta bị trang báo China Daily mạo nhận là ” phong thái Trung Quốc “. Trên trang cá thể, anh lôi kéo mọi người chung tay gìn giữ tà áo dài dân tộc bản địa
ẢNH : FBNV
Chia sẻ với báo Thanh Niên, nhà phong cách thiết kế Sĩ Hoàng – nhà sáng lập Bảo tàng Áo dài, cho biết việc lấy cảm hứng từ những dân tộc bản địa khác, dù là phục trang truyền thống lịch sử hay những mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ để làm phát minh sáng tạo mới cho những phong cách thiết kế trong nghành thời trang là điều thông thường. Tuy nhiên, bộ sưu tập của Ne Tiger khiến nhiều người bức xúc là ở chỗ có trang báo Trung gọi đây là “ phong thái Trung Quốc ”. Bên cạnh đó, Sĩ Hoàng cũng nói thêm : “ Các mẫu phong cách thiết kế của họ, có một số ít mẫu tôi xin lỗi phải dùng từ đánh cắp, trong đó có sao chép phong cách thiết kế của nhà phong cách thiết kế Thủy Nguyễn, cô ấy cũng đã lên tiếng và có hình ảnh đối chứng. Họ đưa ra những lời ra mắt rất sang chảnh về bộ sưu tập ấy nhưng sau cuối lại có mẫu vi phạm bản quyền ” .
Trên mạng xã hội, nhà phong cách thiết kế Thủy Nguyễn tố một phong cách thiết kế của Ne Tiger ( phải ) sao chép lại phong cách thiết kế của mình trong bộ sưu tập Áo dài non nước trình làng tháng 1.2018
ẢNH : THỦY DESIGN HOUSE, CHỤP MÀN HÌNH CHINA DAILY
Cũng theo nhà phong cách thiết kế này, đây không phải là lần tiên phong anh thấy phục trang áo dài được chú thích như một loại phục trang của Trung Quốc. Trên trang cá thể, Sĩ Hoàng kể năm 2008, anh có dịp thăm quan Bảo tàng Kimono. Thời điểm ấy, kho lưu trữ bảo tàng có triển lãm chuyên đề Lịch sử phục trang 5.000 năm Trung quốc. Tại đây, nhà sáng lập Bảo tàng Áo dài đã không khỏi giật mình, lo ngại và phẫn nộ khi thấy hiện vật nguyên bản một bộ áo dài lụa màu xanh ngọc, nón lá và đôi guốc mộc. Phía dưới là bảng ghi chú thích hàng chữ “ Trang phục văn minh Trung Quốc ” .
Theo Hoa hậu Ngọc Hân, cũng là một nhà phong cách thiết kế áo dài nhiều năm, những phong cách thiết kế trong bộ sưu tập của Ne Tiger khiến người tiêu dùng, những người làm về thời trang và bạn hữu quốc tế đặt câu hỏi : Đây có thực sự là phát minh sáng tạo hay không ? Người đẹp cũng cho biết cách diễn giải của báo Trung về bộ sưu tập vẫn còn nhiều nhiều sự nhập nhằng, không rõ ràng từ đó gây phẫn nộ trong hội đồng người Việt. Trả lời việc những phong cách thiết kế của Ne Tiger “ lấy cảm hứng ” nhưng lại có phục trang sao chép y nguyên áo dài của nhà phong cách thiết kế Việt, Ngọc Hân cho biết “ lấy cảm hứng ” và “ sao chép ” là trọn vẹn khác nhau .
Hoa hậu Ngọc Hân giữ quan điểm rằng ” lấy cảm hứng ” và ” sao chép ” là trọn vẹn khác nhau
ẢNH : FBNV
“ Bản thân tôi cũng là một nhà phong cách thiết kế và tiếp tục lấy cảm hứng từ văn hóa truyền thống của những vương quốc như : Nhật Bản, Nước Hàn, Mỹ, Vương Quốc của nụ cười, Ả Rập Xê Út … để đưa lên áo dài Nước Ta. Thế nhưng, lấy cảm hứng khác hẳn với sao chép y nguyên phom mẫu phục trang truyền thống cuội nguồn của nước khác rồi nói đó là phát minh sáng tạo của mình. Điều này thực sự khá là lố bịch. Ví dụ như giờ tất cả chúng ta lấy phục trang truyền thống lịch sử của nước nào đó như Ấn Độ hay Indonesia gì đó rồi phong cách thiết kế y hệt như vậy và nói rằng đó là phong cách thiết kế của tất cả chúng ta thì chắc như đinh sẽ bị lên án ”, Hoa hậu Ngọc Hân nói thêm .
Trong khi đó, nhà báo Trác Thúy Miêu – người am hiểu cũng như dành tình yêu đặc biệt quan trọng cho tà áo dài Việt, không xem bộ sưu tập của Ne Tiger là bộ sưu tập trình diễn trong một tuần lễ thời trang. Nguyên nhân là bởi nhiều phong cách thiết kế trong số đó bê nguyên áo dài Nước Ta vào mà không có sự biến tấu, phát minh sáng tạo khác đi. “ Bộ sưu tập thời trang tức là phải có yếu tố phát minh sáng tạo, can thiệp trực tiếp của nhà phong cách thiết kế lên cấu trúc, tỉ lệ của phục trang. Cái gọi là lấy cảm hứng, hơi hướng tác động ảnh hưởng chỉ được coi là một trong những yếu tố đó ”, Trác Thúy Miêu nêu quan điểm .
Nhà báo Trác Thúy Miêu không xem những phong cách thiết kế y hệt áo dài là phong cách thiết kế thời trang vì không có tính mới
ẢNH : FBNV
Nữ nhà báo liên tục : “ Riêng với một số ít phong cách thiết kế nằm trong bộ sưu tập có chủ đề Nhất đới của hãng Ne Tiger, tôi thấy nó không có yếu tố phát minh sáng tạo. Tức là nhìn vào tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nghĩ đó là những mẫu này được mua ở chợ Bình Tây, ở TP HCM rồi đưa cho người mẫu mặc trình diễn. Nó không xứng danh gọi là phong cách thiết kế thời trang, đó là phục trang của một dân tộc bản địa và họ hoàn toàn có thể gọi đó là những vật mẫu sưu tầm chứ không phải phong cách thiết kế thời trang. Bởi vì tôi trọn vẹn không thấy dấu ấn riêng hay sự can thiệp của nhà phong cách thiết kế đâu cả ” .
MC nổi tiếng liên tục nhấn mạnh vấn đề nhiều mẫu phục trang của Ne Tiger không có yếu tố phong cách thiết kế mà cô chỉ thấy giống hệt áo dài người Nước Ta mặc từ đó đến nay, không có gì mới lạ. “ Nói đến thời trang mà lại không có gì mới mẻ và lạ mắt thì chúng hoàn toàn có thể được tọa lạc ở viện kho lưu trữ bảo tàng chứ không phải ở một tuần lễ thời trang ”. Ngoài ra, Trác Thúy Miêu cũng cho biết cá thể cô không cảm thấy thoải mái và dễ chịu với chủ đề Nhất đới của bộ sưu tập bởi chúng khá nhạy cảm .
Áo dài cần được người Việt Nam bảo vệ
Đến nay, vẫn chưa có văn bản nhà nước nào công nhận áo dài là quốc phục Nước Ta mà chỉ dùng với tên tuổi “ phục trang truyền thống cuội nguồn ”. Đề cập đến yếu tố này, nhà phong cách thiết kế Sĩ Hoàng cho biết Bảo tàng Áo dài cùng Hội di sản văn hóa truyền thống TP. Hồ Chí Minh thời hạn qua đã triển khai nộp hồ sơ trình lên cấp thẩm quyền để công nhận áo dài là quốc phục Nước Ta nhưng đến nay vẫn chưa nhận được sự đồng ý chấp thuận. “ Giá như áo dài Nước Ta được công nhận là quốc phục thì đã không có chuyện xảy ra như ngày thời điểm ngày hôm nay từ phía Trung Quốc ”, nhà sáng lập Bảo tàng Áo dài trăn trở .
” Chúng ta là người Việt dù ở nơi đâu, hãy xem việc mặc áo dài trong một dịp nào hoàn toàn có thể nhất, là đã cùng nhau góp tâm giữ được cho người Việt tấm áo của quê nhà, quốc gia “, nhà phong cách thiết kế Sĩ Hoàng lôi kéo trên mạng xã hội
ẢNH : FBNV
Trả lời câu hỏi về việc cần phải làm gì để áo dài không còn Open trong bộ sưu tập nhạy cảm như trường hợp nói trên, nhà phong cách thiết kế Sĩ Hoàng san sẻ : “ Ở góc nhìn vĩ mô, nhà nước cần nhanh gọn hoàn tất hồ sơ cũng như công bố đây là quốc phục Nước Ta giống như người Nhật đã làm với Kimono hay người Hàn đã làm với Hanbok. Còn nói đến việc làm thiết thực, tổng thể mọi người trong tất cả chúng ta hãy xem áo dài như một bộ thường phục và hoàn toàn có thể sử dụng thuận tiện trong đời sống hằng ngày : từ những dịp đi chùa, liên hoan đến những ngày giỗ chạp của mái ấm gia đình … ” .
Anh cũng mong những trường học nên giữ lao lý mặc áo dài. “ Thập niên 1990, rất nhiều nhiều trường học lao lý học viên mặc áo dài nhưng giờ lại bỏ dần, chỉ còn một vài trường mặc vào sáng thứ 2 chào cờ. Tôi nghĩ rằng điều quan trọng nhất không phải áo dài được nằm trong kho lưu trữ bảo tàng, trong văn bản sách vở mà phải được sống trong lòng công chúng, chứ không phải như một thứ quý giá tất cả chúng ta cất đi rồi lâu lâu mới lấy ra sử dụng ”, nhà phong cách thiết kế này cho biết thêm. Cũng theo anh, nếu áo dài được người Việt mặc tiếp tục, trong nhiều hoạt động giải trí thường ngày và gắn liền với đời sống thì người khác không hề cướp đi hay mạo nhận về chúng được .
Về quan điểm của Hoa hậu Ngọc Hân, người mẫu hy vọng những cấp chỉ huy sẽ sớm có một sự khẳng định chắc chắn rõ ràng về phục trang truyền thống cuội nguồn Nước Ta, để quốc tế biết đến áo dài với một tư cách khác là quốc phục của dân tộc bản địa. “ Áo dài cần có sự bảo lãnh can đảm và mạnh mẽ hơn ”, gia chủ vương miện Hoa hậu Nước Ta 2010 khẳng định chắc chắn
ẢNH : FBNV
Nhắc đến yếu tố này, nhà báo Trác Thúy Miêu cho biết : “ Khi tất cả chúng ta gia nhập WTO, tất cả chúng ta đã từng nói sẽ “ Biến thử thách thành thời cơ ” và đây là lúc mà người dân cùng những nhà hoạt động giải trí văn hóa truyền thống Nước Ta nên nhớ lại câu nói đó. Những thử thách mới ở đây là làm thế nào để tất cả chúng ta khẳng định chắc chắn cái chủ quyền lãnh thổ văn hóa truyền thống, chủ quyền lãnh thổ biên giới hành chính. Như nhà phong cách thiết kế Sĩ Hoàng đã nói : chủ quyền lãnh thổ biên giới, hải đảo bị xâm phạm còn có quốc tế can thiệp, chứ chủ quyền lãnh thổ văn hóa truyền thống mà mình buông lơi, mình không bảo vệ thì chẳng ai bảo vệ cho mình hết ” .
Cũng theo nhà báo này, ngoài triển khai xong việc công nhận áo dài là quốc phục Nước Ta, người Việt cần có những hành vi ủng hộ, bảo vệ đơn cử. “ Sẽ chẳng có vương quốc nào dám đánh cắp tại chúng mình sử dụng nó hằng ngày, mình tôn vinh nó hằng ngày ”, nữ nhà báo nói thêm. Trác Thúy Miêu cho biết vấn đề lần này cảnh tỉnh người Nước Ta cần có ý thức, hành vi tích cực để khẳng định chắc chắn chủ quyền lãnh thổ văn hóa truyền thống. Sự bảo vệ ấy không cần ồn ào, phô trương, chỉ cần cùng nhau tiếp tục mặc và giữ nếp mặc áo dài .
Nhà báo Trác Thúy Miêu mong áo dài sẽ có một “danh phận” xứng đáng
ẢNH : FBNV
Cuối cùng, Trác Thúy Miêu mong ước áo dài được tôn trọng ở Lever vương quốc : chính thức xem là quốc phục : “ Tôi là người làm những chương trình văn hóa truyền thống, khi dùng từ “ quốc phục ” vẫn bị kiểm duyệt vì chưa có giấy phép. Chính thế cho nên tôi tha thiết, giống như là người vợ tha thiết nói với người chồng rằng mình muốn có một danh phận, tôi tha thiết xin cho áo dài một danh phận xứng danh với lịch sử dân tộc dân tộc bản địa Việt ” .
Source: http://thoitrangviet247.com
Category: Áo
