Quảng cáo
Bạn đang đọc: Hung: Một thời vang bóng
Liên minh ấy, với quân đội có hàng triệu binh lính, hoàn toàn có thể đối địch với bất kỳ thế lực quân sự chiến lược của cường quốc nào khác ở Lục địa già. Điều đáng nói là liên minh sống sót được tới hơn nửa thế kỷ, mặc dầu chứa chở trong lòng 13 dân tộc bản địa với những ngôn từ, phong tục tập quán và tín ngưỡng khác nhau .Đó là Đế quốc Áo – Hung, nền quân chủ kép được hình thành bởi Đế quốc Áo và Vương quốc Hungary, có chủ quyền lãnh thổ trải dài và ôm trọn lưu vực sông Danube, con sông mẹ của Châu Âu. Không ít nhà nghiên cứu và điều tra cho rằng, đây chính là tiền thân tiên phong của Liên Hiệp Châu Âu, đem lại những năm tháng yên ả và niềm hạnh phúc cho khu vực .Nền quân chủ ấy gắn liền với tên tuổi vị Hoàng đế của Đế chế Áo – Hung Franz Joseph Đệ nhất, người đăng quang ngôi vị quân vương Hungary mùa hạ năm 1867, chấm hết vài trăm năm thù địch giữa hai vương quốc, nhất là từ khi cuộc cách mạng giành tự do của người Hung năm 1848 – 49 bị dìm trong biển máu .
Lễ đăng quang huy hoàng
Chưa khi nào Cung điện Hoàng gia Hungary trên đồi Buda lại náo nhiệt như vậy, trong năm 1867 đáng nhớ. Trong những cuộc hòa đàm từ đầu năm, Hoàng đế Áo Franz Joseph và Hoàng hậu Elisabeth, người phụ nữ được coi là đẹp nhất Châu Âu nửa sau thế kỷ trước, đã nhiều lần xuất hiện tại thủ đô hà nội Budapest .Ngày 08/06/1867, dân cư Budapest chờ đón từ sáng sớm với kỳ vọng có thời cơ tận mắt chứng kiến một sự kiện hoàn toàn có thể là độc nhất vô nhị trong đời họ, và cả trong lịch sử vẻ vang quốc gia : lễ đăng quang của Hoàng đế Franz Joseph, khép lại quá khứ khổ đau của dân tộc bản địa Hungary và “ hợp thức hóa ” Hiệp nghị Áo – Hung đã ký trước đó .Sử cũ ghi lại cảnh tượng cây Cầu Xích cổ nhất – và tới lúc đó là duy nhất – bắc qua dòng Danube, hình tượng của hai thành phố bên bờ sông Buda và Pest đã được ngăn lại để sẵn sàng chuẩn bị cho lễ đăng quang được tôn nghiêm. Đám đông tụ tập đông nghịt mọi phố phường, mong ngóng một buổi lễ trang trọng lê dài .Nghi thức chính diễn ra tại Nhà thờ Mátyás trên Thành Cổ Buda, thánh đường nổi tiếng, là nơi tổ chức triển khai những buổi lễ lớn truyền thống lịch sử của Hoàng gia Hungary, như lễ đăng quang, cưới hỏi … Từ 6 h sáng, giới quý tộc và chính khách Hung đã xuất hiện tại đó, để chờ đón sự hiện hữu của vị Hoàng đế Áo vào hồi 7 h .Trong bộ đồ thống soái Hungary, Franz Joseph tới khu vực thiêng liêng ấy trên sống lưng ngựa, còn Hoàng hậu Elisabeth thì trên chiếc xe ngựa của Nữ hoàng Maria Therese, vị mẫu hậu của cả Châu Âu thế kỷ 18. Trong buổi thánh lễ trọng thể, bản nhạc được đại nhạc sư Franz Liszt viết riêng cho dịp đăng quang được cử lên .19 năm kể từ khi lên ngôi nhà vua nước Áo, Franz Joseph mới được choàng lên người tấm hoàng bào của những vị vua Hungary, cùng thanh quyền trượng, và thiêng liêng nhất, ông được đội lên đầu chiếc vương miện thần thánh của vị vua lập quốc Hungary, Thánh István, hình tượng của nhà nước Hung .Khoảnh khắc bùng nổ nhất của buổi lễ là lúc bá tước Andrássy Gyula, Thủ tướng Vương quốc Hungary cùng người đứng đầu Giáo hội Công giáo Hung đương thời đặt chiếc vương miện lên đầu vị Hoàng đế Áo đang quỳ dưới đất, rồi giơ tay hô vang chúc tụng cặp vợ chồng Quân vương Hungary vừa đăng quang .Sau đó, Franz Joseph cưỡi ngựa tới chân cây Cầu Xích, tại đó, trên một gò cao được đắp bởi đất mang đến từ 72 tỉnh thành thuộc Vương quốc Hungary, vị tân Quân vương đã làm nghi thức chém bốn nhát kiếm, như một lời hứa sẽ bảo vệ quốc gia Hung và tuân thủ Hiến pháp Hungary, mà ông đã giữ trọn đời .Buổi lễ đăng quang chính thức mở ra nửa thế kỷ mà cả hai vương quốc đạt được mức độ thịnh trị về rất nhiều mặt, khiến sách vở sau này đã gọi đó là những năm tháng tự do và niềm hạnh phúc. Tròn 150 năm trôi qua, nền tuy nhiên quốc quân chủ Áo – Hung tới giờ vẫn để lại những hoài niệm không mờ trong nhiều thế hệ .
Con đường dài và khúc khuỷu
Để có được nền độc lập rất thiết yếu cho cả nước quản lý, Đế chế Áo, và nước bị trị, Vương quốc Hungary thời đó, cả hai đều đã phải trải qua những chặng đường đầy gay cấn và có khi là đẫm máu .Mở đầu là việc triều đình Habsburg, với sự tương hỗ của gần 200 ngàn tinh binh của Nga hoàng, đã tiêu diệt tham vọng của cả một dân tộc bản địa sục sôi cho lý tưởng và mong mỏi độc lập : “ Tổ quốc gọi người dân đứng lên đi ! – Thời thế giờ đây hay chẳng khi nào nữa – Thành người tự do hay mãi dân nô lệ ? Các bạn ơi, hãy vấn đáp đi ! ” .Thi hào Petofi Sándor, nhà cách mạng đại diện thay mặt cho khát vọng tự do của người Hungary trong cuộc cách mạng lê dài gần 1 năm, khởi đầu ngày 15/3/1848, đã viết như vậy trong thi phẩm nổi tiếng “ Bài ca Dân tộc ”, bài ca về tự do và độc lập mà tới giờ người dân Hung vẫn luôn coi là ý nguyện vĩnh cửu của họ .
Phù hợp với tâm cảm đó, nước Hung bị chà đạp và dìm trong bể máu, bị mất những người con ưu tú nhất của mình trong cuộc cách mạng, đã thực hiện một chính sách tẩy chay trên mọi lĩnh vực sự hiện diện và hoạt động của bộ máy cai trị Áo. Hình thành một sự bất tuân dân sự rộng rãi trong mọi giai tầng của dân Hung.
Thủ lĩnh của trào lưu đó là Deák Ferenc, một chính khách, nhân sĩ được cả nước Hung kính trọng vì tầm nhìn xa và thâm trầm. Song song với sự tẩy chay, ông ý niệm rằng Hungary phải đủ vững mạnh để có được sự tự quyết với Đế quốc Áo, mà không cần phải trải qua những đại chiến mạo hiểm và chết chóc .Đối nghịch với quan điểm này là Kossuth Lajos, một tượng đài khác trong trào lưu đấu tranh đòi độc lập của Hungary với tư tưởng chiến đấu đến cùng và bác bỏ tâm lý thỏa hiệp dưới mọi hình thức. Câu hỏi “ nên hòa hay nên chiến ? ” đã được tranh luận rất hay gắt trong nền chính trị Hungary trong nhiều năm .Những thất bại trong ngoại giao và những đại chiến ngoài chủ quyền lãnh thổ Áo khiến Hoàng đế Franz Joseph nhận ra rằng không hề liên tục trị nước trên cơ sở đấm đá bạo lực. Đế chế Áo cần phải được cải tổ để không tan thành từng mảnh trước sự căm thù và thù địch của những dân tộc bản địa bị trị, trong đó nguy hại nhất vẫn là Hungary .Phải nhượng bộ và thỏa hiệp để bảo toàn, sau cuối Franz Joseph cũng rút ra Tóm lại đó. Một bộ phận trong giới quý tộc, chính khách tinh hoa Hungary cũng đống ý điều này. Liên minh Deák Ferenc – Andrássy Gyula đã thắng thế, dù rất khó khăn vất vả, và bị phe trái chiều coi là đó là sự bội phản, sẽ dẫn tới cái chết của dân tộc bản địa Hung .Hiệp nghị Áo – Hung, rốt cục, khiến Hungary trở thành một vương quốc độc lập, có Quốc Hội riêng, và những bộ riêng, ngoại trừ những bộ quan trọng nhất như Ngoại Giao, Chiến Tranh và Tài Chính là chung với phía Áo. Nền tự do được thiết lập trên toàn chủ quyền lãnh thổ của nền quân chủ này, trong vòng gần nửa thế kỷ .
Người phụ nữ định mệnh
“ Đây là khu công trình của Deák, Andrássy và cá thể tôi ”, Hoàng đế Franz Joseph đã viết như vậy, trọn vẹn bỏ lỡ một tác nhân không kém phần quan trọng khiến Đế chế Áo – Hung còn được nhiều người truyền tụng cho đến giờ đây : đó là vai trò của chính vợ ông, Hoàng hậu Elisabeth, hay được biết đến với cái tên Sissi trong văn hóa truyền thống đại chúng .Nếu không có sự hiện hữu của bà, những sự kiện lịch sử vẻ vang cách đây 150 năm hoàn toàn có thể chỉ đơn thuần là những dòng khô cứng trong sách giáo khoa lịch sử vẻ vang. Người phụ nữ ấy, với những nỗ lực hiếm có, đã góp thêm phần mang lại nền độc lập cho hai xứ sở Áo – Hung, bằng tình cảm hiếm có với quốc gia và con người Hungary .Giới sử học đã tốn không ít giấy mực để nghiên cứu và phân tích nguyên do của việc, tại sao Sissi lại yêu quý như vậy Hungary, để dày công học tiếng Hung, kết bạn thân thương với nhiều người Hung, tích cực “ hoạt động hiên chạy dọc ” với chính giới Áo, Hung và với cả chính chồng mình, Hoàng đế Franz Joseph, để có được Hiệp nghị 1867 .Một điều không hề phủ nhận : sử sách còn lưu lại những lá thư tay bà viết bằng tiếng Hung, gọi Hungary như mảnh đất quê nhà mà bà cảm thấy khi tới đó như được quay trở lại nhà. Những hành vi mang tính hòa hợp, hòa giải của bà với người Hung đương thời, vốn căm thù đế quốc Áo, cũng được ghi nhận lại rất rõ ràng .Là một phụ nữ rất tân tiến – và do đó có cách hành xử đi ngược lại rất nhiều chuẩn mực của giới quý tộc đương thời -, trong đời Sissi rất mê lãng du, bà chuyển dời không ngừng và không mấy khi chăm sóc cùng chồng trong việc làm trị quốc. Ngoại lệ, chỉ là những năm tháng bà lao tâm khổ tứ cho nền tự do của hai nước Áo – Hung .Một nguyên do được truyền khẩu ngay từ thời đó – và tới giờ vẫn không ai chính thức bác bỏ được – cho nỗ lực chính trị của Sissi, là vì bà đã thầm yêu, hoặc tối thiểu cũng có thiện cảm rất đặc biệt quan trọng với vị Thủ tướng Hungary, sau này là Ngoại trưởng của cả Đế chế Áo – Hung, bá tước Andrássy Gyula, người hơn bà tới 14 tuổi .“ Người bạn tốt duy nhất của tôi cho tới giờ, và mãi mãi ”, đó là những lời mà Hoàng hậu Elisabeth thốt lên khi biết tin Andrássy qua đời. Ở người đàn ông văn võ song toàn, nổi bật đẹp nhất của mẫu chính khách Vương quốc Hungary này, Sissi đã tìm được một người anh, người bạn không khi nào khiến bà tuyệt vọng .Tình cảm của họ đi đến đâu trong trong thực tiễn, hậu thế không biết, và hoàn toàn có thể sẽ không khi nào biết. Một điều chắc như đinh : sự bộc lộ trong bộ phim “ Sissi ” do nữ tài tử Romy Schneider thủ vai cách đây tròn 60 năm, đã khiến tên tuổi Elisabeth và mối tình của bà với Andrássy đi vào tâm thức nhiều thế hệ tình nhân điện ảnh .Cuộc đời hoàng hậu Sissi có quá nhiều xấu số, kể từ cái chết tức tưởi của đứa con trai duy nhất, Hoàng thái tử Rudolph, tới sự ra đi của chính bà bởi một tên khủng bố vô chính phủ vào cuối hè 1898. Nhưng Elisabeth đã trở thành một phần của Nền quân chủ Áo – Hung, và cũng như chồng bà, hoàng hậu Sissi đã khiến lịch sử vẻ vang trở nên thân mật với hậu thế …Tan rã sau Thế chiến thứ nhất, nền tuy nhiên quốc quân chủ Áo – Hung tới giờ vẫn còn để lại vô vàn dư âm ở hai TP. hà Nội Vienna và Budapest, cũng như tại toàn bộ những mảnh đất mà nó ôm trọn trong lòng. Rất nhiều điều đã được tô đẹp trong ký thức hậu thế, như vũ điệu valse thành Vienna lịch sử một thời .Riêng Hungary, xứ sở bị mất hai phần ba diện tích quy hoạnh quốc gia và hai phần ba dân số sau sự cáo chung của Đế chế Áo – Hung, giờ đây hoàn toàn có thể hoài niệm về một thời cực thịnh mà Thành Phố Hà Nội Budapest tăng trưởng chỉ sau Berlin ở Châu Âu, với nền văn hóa truyền thống, giáo dục ở đỉnh điểm, đặt nền móng cho 15 giải Nobel về sau này …
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký
Tải ứng dụng RFI để theo dõi hàng loạt thời sự quốc tế
Download_on_the_App_Store_Badge_VN_RGB_blk_100217
google-play-badge_vi
Source: https://thoitrangviet247.com
Category: Áo
