Tìm hiểu về Áo Nhật Bình – Nét đẹp cổ phục triều Nguyễn
Tìm hiểu về Áo Nhật Bình – Nét đẹp cổ phục triều Nguyễn
Khi khám phá về văn hóa truyền thống của một triều đại, những nhà nghiên cứu không chỉ xem xét tài liệu, những di tích lịch sử còn lại mà còn nghiên cứu và điều tra về phục trang. Có những loại phục trang phổ cập mọi những tầng lớp như Áo Tấc, cũng có những phục trang để phân biệt quý phái, cấp bậc người mặc. Và Áo Nhật Bình là một trong những phục trang như vậy .
Áo Nhật Bình là gì?
Giống với Áo Tấc, Áo Nhật Bình là cổ phục Việt Open từ thời nhà Nguyễn. Đây là phục trang mang vẻ đẹp sang chảnh dành cho hoàng hậu, những công chúa, phi tần và phụ nữ quý tộc. Do vậy, từng cụ thể phong cách thiết kế của Áo Nhật Bình rất tỉ mỉ, gọn gàng, họa tiết tinh xảo, toát lên sự sang chảnh, nhã nhặn khi mặc. Đặc biệt, Áo Nhật Bình cũng được chia thành nhiều loại, họa tiết, vật liệu vải, mẫu mã, … khác nhau để phân biệt cấp bậc .
Áo Nhật Bình là Thường phục của hoàng hậu và công chúa và là Triều phục của những cung tần. Áo Nhật Bình là loại áo xẻ cổ, dạng đối khâm, cổ áo to bản thành hình chữ nhật, dưới ức có dải vải buộc hai vạt áo. Thường phục Nhật Bình Open từ thời vua Gia Long cho đến cuối thời Nguyễn. Trong khoảng chừng thời hạn đó, bất kể hoàng hậu, công chúa, phi tần đều mặc Áo Nhật Bình và vấn khăn vành .
Nguồn gốc của trang phục Áo Nhật Bình
Nguyên mẫu của Áo Nhật Bình là loại áo Đối Khâm Phi Phong của thời nhà Minh (Trung Quốc). Điều này bắt nguồn từ tâm lý tự tôn, muốn sánh ngang với triều đại phương Bắc. So với Phi Phong, Áo Nhật Bình có một số điểm khác biệt rõ rệt, dễ phân biệt, gần gũi với văn hóa Đại Việt hơn.
Bạn đang đọc: Tìm hiểu về Áo Nhật Bình – Nét đẹp cổ phục triều Nguyễn
Tên gọi “ Nhật Bình ” bắt nguồn từ hoa văn, họa tiết trang trí ở trước ngực áo tạo thành hình chữ nhật lớn. Trên khắp thân áo cũng có nhiều họa tiết hoa văn dạng tròn khép kín xen kẽ họa tiết phượng, hoa lá, hạt kim tuyến lấp lánh lung linh. Phần cổ tay áo còn có dải ngũ sắc ( lục, vàng, xanh, trắng, đỏ ) tượng trưng cho ngũ hành. Dải ngũ sắc chỉ Open trên phục trang của công chúa, phi tần chứ không có ở phục trang của hoàng hậu .
Vào thời Gia Long và Minh Mạng, áo được phối hợp cùng bộ xiêm y màu trắng và đội mũ Phượng dựa trên thứ bậc. Từ thời Đồng Khánh trở đi, phục trang phối cùng quần ống trắng, vấn khăn vành to bản, tối giản chi tiết cụ thể hơn. Sau thời Nguyễn, Áo Nhật Bình là phục trang của phụ nữ quý tộc mặc trong dịp lễ trọng đại như cưới hỏi, …
Áo Nhật Bình khác gì với Áo Phi Phong?
Về cơ bản, Áo Nhật Bình có cách may và dáng áo giống với Áo Phi Phong triều Minh Nước Trung Hoa. Bởi vì ông cha ta thường học hỏi kĩ thuật may, phương pháp may của nước phương Bắc để tăng trưởng thêm .
Tuy nhiên, so với Phi Phong, Áo Nhật Bình cũng có một số ít điểm độc lạ như sau :
- Thiết kế họa tiết trên áo Nhật Bình tối giản, giản dị hơn
. Thời triều Nguyễn, thợ may thường giản lược các họa tiết để trang phục bớt nặng nề, trở nên thanh cảnh, trang nhã hơn. Như vậy, áo phù hợp làm thường phục mặc hàng ngày của hoàng hậu, công chúa.
- Áo Nhật Bình có quy định rõ về tiêu chuẩn may. Mỗi chi tiết cụ thể đều biểu lộ cấp bậc của người mặc thế cho nên có nhiều tiêu chuẩn về loại áo này như hoa văn cổ áo, thêu ổ, sắc tố, người sử dụng, lễ tiết … Tất cả những lao lý đó được ghi trong “ Điển chế ” được nhà Nguyễn quy định cụ thể. Trong khi đó, Phi Phong của Minh triều lại không có quy chuẩn rõ ràng về tiêu chuẩn may, dạng thức áo .
Quy định về Áo Nhật Bình đối với hậu phi, công chúa thời Nguyễn
Theo “ Khâm Định Đại Nam hội điển sư lệ ”, nhà Nguyễn có pháp luật đơn cử phục trang của hoàng hậu, công chúa, phi tần trong năm 1807 như sau :
Hoàng hậu: Hoàng hậu được coi là bậc mẫu nghi thiên hạ vì vậy trang phục có phần cầu kì, chi tiết hơn các cấp khác. Y phục của Hoàng hậu gồm áo bào Nhật Bình làm từ sa sợi vàng, thêu 20 rồng, phượng, trĩ, loan và bộ y phục thường làm từ tơ Bát ti trắng thêu rồng phượng. Hoàng hậu thường mặc y phục cùng mũ Cửu long kim phát, trâm hình phượng làm bằng vàng. Ngoài ra, Hoàng hậu còn có mũ cửu phượng kim ước phát. Màu áo của bậc Hậu là màu vàng chính sắc, đôi khi là màu cam.
Công chúa: Trang phục công chúa đơn giản hơn Hoàng hậu, bao gồm Áo Nhật Bình làm từ sợi sa đỏ, thêu hình phượng, 1 chiếc mũ Thất phượng Kim ước phát và được ban 12 trâm hoa. Bậc Công chúa đều là màu đỏ chính sắc, họa tiết hình phượng tinh tế, có dải ngũ sắc ở viền tay áo.
Cấp cung tần nhị giai: Trang phục của cung tần nhị giai nhà Nguyễn gồm chiế cmũ Ngũ phượng Kim ước phát và 10 cây trâm hoa cùng áo Nhật Bình. Áo Nhật Bình cấp cung tần nhị giai có màu xích đào, thêu hình loan bằng sợi sa và y phục làm từ tơ Bát ti sang trọng.
Cấp cung tần tam giai: Trang phục gần giống với cấp cung tần nhị giai nhưng điểm khác biệt là màu tím sắc chính, và mũ là Tam phương Kim ước phát và 8 cây trâm hoa.
Cấp cung tần tứ giai: Trang phục gồm Áo Nhật Bình màu tím nhạt sợi sa và y phục thường may từ tơ Bát ti trắng, thêu hình loa. Cấp Cung tần tứ giai được ban chiếc mũ Phượng kim ước cùng 8 cây trâm cài.
Source: https://thoitrangviet247.com
Category: Áo
