Khôi phục áo dài nam giới – tại sao không?

Tìm về nguồn cội áo dài nam giới

Nhắc đến áo dài Nước Ta, người ta thường chỉ nghĩ đến hình ảnh duyên dáng, nhẹ nhàng của người phụ nữ thướt tha trong tà áo dài truyền thống cuội nguồn, mà ít ai nhớ rằng bộ “ áo dài, khăn đóng ” cũng từng là phục trang truyền thống cuội nguồn, đặc trưng của đàn ông Việt. Theo sử sách ghi lại, ngay từ Thời vua Lý Thái Tông, nhà vua đã mở màn có dự tính biểu lộ quốc gia tự cường trải qua phục trang. Đến thời chúa Nguyễn, yếu tố này càng được chú trọng. Chúa Nguyễn Phúc Khoát là người có công khai sáng và định hình cho chiếc áo dài Nước Ta ở xứ Đàng Trong.

Kể từ năm 1802 thời vua Gia Long trở đi, nhà Nguyễn đã hoàn thiện tà áo dài nam hoàn chỉnh. Không được may mắn như áo dài của nữ giới, trải qua nhiều biến cố lịch sử, tà áo dài ngũ thân của nam giới có lúc lại dường như bị quên lãng. 

Nhà nghiên cứu và điều tra văn hóa truyền thống Đinh Hồng Cường san sẻ : “ Sau năm 1945, quốc gia rất nghèo, để may áo ngũ thân như thế này rất tốn vải vóc. Sau đó tất cả chúng ta đương đầu những cuộc chiến chinh trường kỳ, đó là nguyên do áo dài nam bị mai một. Phong trào Tây hóa, biến hóa khiến người ta có cái nhìn mới hơn cũng là nguyên do áo dài nam bị ảnh hưởng tác động. Đất nước lại liên tục cuộc chiến tranh và tà áo dài không có thời cơ được liên tục tiếp nối. Một điểm rất oan cho tà áo dài nam là hình ảnh áo dài này gắn liền với hình ảnh cụ lý trưởng, cường hào ác bá làm người ta có cái nhìn rơi lệch về tà áo dài nam giới ”. Thực chất, chiếc áo dài nam đã vô cùng tối giản. Nó mang tính giáo dục rất cao, khi ta mặc bộ phục trang lên người, nó buộc tất cả chúng ta phải có phong thái nghiêm trang, đĩnh đạc. Bộ phục trang của người đàn ông Việt cũng luôn có một chiếc khăn quấn chứ không phải một chiếc khăn đóng sẵn. Bởi chính thao tác quấn khăn biểu lộ sự gọn gàng của đàn ông Việt. Áo dài nam truyền thống lịch sử nguyên vẹn bắt đầu có 5 thân và 5 cúc nên thường được gọi là áo dài ngũ thân. Đặc biệt nói đến 5 thân phải nói đến chắp tà bào gồm 2 tà trước, 2 tà sau và 1 tà ở giữa. Tà áo phải rộng và tay phải nhỏ búp. Đến sau này, tà áo dài được cải biên rất nhiều trên sân khấu. Đến khi Open hội nhập, những nhà phong cách thiết kế đã cải cách khiến áo dài không có hình ảnh 5 thân nguyên gốc …

Cần cải tiến áo dài nam

Sinh thời, cố GS Trần Văn Khê từng nêu quan điểm: “Áo dài của nam và nữ là quốc phục của Việt Nam. Hình ảnh chiếc áo dài cũng đã trở thành biểu tượng của Việt Nam trong lòng bạn bè các nước. Tôi thích mặc áo dài vì hình thức không chỉ phù hợp trong việc biểu diễn âm nhạc dân tộc mà mặc bộ trang phục đó còn chứng tỏ mình đang tham dự một lễ hội quan trọng…”.

Nhưng nhiều năm trở lại đây, nam giới ở nước ta hiếm sử dụng áo dài, khăn đóng, thay vào đó là những phục trang quần âu, áo sơ mi, veston mỗi khi có sự kiện quan trọng hay đi ra đường. Áo dài, khăn đóng dần bị quên lãng. Một số quan điểm cho rằng, hạn chế của áo dài, khăn đóng gần như không được nâng cấp cải tiến trong suốt trăm năm qua, trong khi áo dài của phái đẹp lại tăng trưởng không ngừng nghỉ. Theo họ, khác với hồi xưa những cụ ngồi lọng và đi bộ, lúc bấy giờ, hầu hết đàn ông đi xe máy, số ít đi xe hơi. Nếu đi xe máy mà mặc áo dài thì vạt áo “ treo ” ở đâu ? Nếu cầm vạt áo sau để theo tay lái thì lại bị biến thành “ ẻo lả ” nhưng phụ nữ, nếu để vạt áo tự tung bay thì sẽ vướng víu, dễ gây tai nạn thương tâm. Chưa kể tới, áo dài phải có khăn đóng, mà khăn đóng thì không đội được mũ bảo hiểm ? Nếu “ cắp nách ”, hoặc treo khăn đóng vào xe máy nom rất … lủng củng ! Để áo dài nam cùng với áo dài nữ trở thành quốc phục, lễ phục, rất nhiều quan điểm cho rằng những nhà phong cách thiết kế thời trang nên nâng cấp cải tiến áo dài nam. Quốc phục phải có hơi hướng đương đại, không riêng gì đơn thuần mang tính dân tộc bản địa. Khi đã là quốc phục thì từ người 18 tuổi đến 80 tuổi đều thích được mặc. Do vậy, nếu muốn trở thành quốc phục, lễ phục, những nhà phong cách thiết kế thời trang cần biến hóa áo dài nam vẫn giữ được truyền thống lịch sử nhưng tiện lợi hơn. Tiến sĩ khảo cổ học Nguyễn Việt cho rằng, ngoài những nhà phong cách thiết kế chắt lọc tinh hoa truyền thống Việt, những cơ quan chức năng, tiếp thị quảng cáo cần tăng cường tuyên truyền, tôn vinh áo dài nam. Có vậy, không riêng gì áo dài nữ mà áo dài nam sẽ sớm trở thành quốc phục, lễ phục vào một ngày không xa.

Hãy nhận diện áo dài nam như một nét văn hóa cha ông

Trong vài năm trở lại đây, kể từ khi CLB áo dài nam của nhóm Đình làng Việt được xây dựng, nhóm đã quy tụ được nhiều thành viên thương mến và thể nghiệm áo dài. Thành viên trong nhóm phần đông là những nhà nghiên cứu và điều tra văn hóa truyền thống, văn nghệ sĩ – những người góp thêm phần tích cực tiếp thị hình ảnh áo dài và hoạt động mọi người mặc áo dài trong dịp lễ Tết. Tiến sĩ Trần Đoàn Lâm, Tổng Biên tập Tạp chí Nghiên cứu Nước Ta thuộc NXB Thế giới, cũng là một thành viên của nhóm Đình làng Việt bày tỏ : “ Nhóm Đình làng Việt chúng tôi không chủ trương lôi kéo nam giới đổi khác bộ y phục hiện tại bằng áo dài. Mà chúng tôi lôi kéo nam giới hãy mặc áo dài nam giới trong những dịp trọng đại và đặc biệt quan trọng. Tết nếu tất cả chúng ta ra hồ Hoàn Kiếm thấy chị em mặc áo dài rất đẹp. Vậy thì nam giới cũng mặc áo dài càng đẹp hơn. Hãy quay trở lại nhận diện áo dài nam và coi nó như thể một thứ quốc hồn quốc túy. Giữa truyền thống cuội nguồn và tân tiến có một gạch nối, gạch nối ấy là điều rất tế nhị, tất cả chúng ta cần thừa kế truyền thống lịch sử và chuyển biến thành tân tiến ”.

Source: https://thoitrangviet247.com
Category: Áo