Là người con của dân tộc Việt Nam, không một ai là không biết đến tà áo dài truyền thống thướt tha. Áo dài là quốc phục của Việt Nam, là nét đẹp truyền thống từ bao đời nay vẫn còn lưu truyền. Từ nhỏ đến lớn, từ nam đến nữ ai ai cũng thể khoác chiếc áo dài trên người với đầy niềm kiêu hãnh và tự hào.
Tuy nhiên điều đặc biệt ở đây nguồn cội của chiếc áo dài như thế nào thì mọi người vẫn chưa hiểu được hết. Các bạn hãy cùng chúng tôi khám phá về sự ra đời cũng như ý nghĩa tà áo dài truyền thống Việt Nam qua bài viết sau.
I. Nguồn gốc tà áo dài Nước Ta
1. Áo dài là gì?
Áo dài là loại trang phục truyền thống của nước Việt Nam, được cách tân từ trang phục “ngũ thân lập lĩnh” trong thời kỳ Tây hoá hay còn được gọi là áo tân thời.
Áo dài là một loại phục trang mang hình tượng của quốc gia Nước Ta, biểu lộ nét văn hoá cũng như tượng trưng cho cho vẻ đẹp dịu dàng êm ả, thướt tha của người phụ nữ .
Một bộ áo dài truyền thống lịch sử của Nước Ta có cấu trúc gồm tay áo, cổ áo, tà áo và quần. Cổ áo thường cao khoảng chừng 3 cm, tay áo dài đến cổ tay, thân áo dài được phong cách thiết kế ôm dáng có nút bấm một bên. Tà áo gồm 2 tà, tà sẽ được xẻ từ eo cho đến gần cổ chân. Ở ngực và sau sống lưng sẽ có chiết li. Quần áo dài sẽ có độ dài từ eo cho đến mắt cá chân hoặc hoàn toàn có thể dài cho đến gót bàn chân, ống quần rộng .
Với áo dài nam cũng tương tự như như áo dài nữ nhưng phân eo không may ôm sát, thân áo thường suông thẳng đứng biểu lộ được sự nam tính mạnh mẽ và sự chính chắn .
2. Tiền thân áo dài – áo ngũ thân lập lĩnh
Phiên bản tiên phong của những chiếc áo dài thời nay chính là áo ngũ thân lập lĩnh. Ra đời vào năm 1744 thời chúa Nguyễn Phúc Khoát ở Đàng Ngoài. Với tham vọng muốn thống nhất hai Đàng, Nguyễn Phúc Khoán đã ban sắc dụ rằng những quan chức cấp cao sử dụng chung một loại phục trang nhằm mục đích để phân biệt với những người dân khác. Áo ngũ thân lập lĩnh đã được định hình cơ bản qua những bộ phục trang này .
Trong truyền thống lịch sử, áo ngũ thân lập lĩnh có cấu trúc như sau :
- Thân áo: Phần thân áo được cấu tạo bởi 5 mảnh thân ghép lại bào gồm 2 mảnh trước, 2 mảnh sau, và 1 mảnh còn lại sẽ nằm phía bên phải ở trước thân. Vạt áo được may xoè và cong.
- Nút áo: Nút áo cũng có 5 nút, vị trí các nút áo thường kéo dài từ giữa cổ áo cho đến phần dưới cánh tay. Các loại nút này thường được làm bằng các nguyên liệu như gỗ, ngọc hay kim loại…
- Lớp lót: Là lớp áo mặc bên trong áo dài, có màu trắng, kiểu áo gần giống như áo bà ba
- Tay áo: Tay áo được may với kích thước thoải mái để có thể dễ dàng cử động hơn. Tất cả các loại áo ngũ thân lập lĩnh khi trải trên sàn thì phần vai và phần tay sẽ là một đường thẳng. Vai áo không may cứng như áo vest.
- Cổ áo: Cổ áo được may đứng vuông, ôm kín vào cổ. Cổ áo được may hai lớp, lớp trong được gọi là cổ áo nội y may bằng vải mềm, cổ áo ngoại y được may cứng và ôm vào cổ. Khi mặc trang phục lên người, cổ áo bên trong sẽ cao hơn cổ áo bên ngoài.
II. Áo dài Nước Ta qua từng quá trình
Áo giao lĩnh ( 襖交領 ) là loại phục trang được cho rằng Open trước cả áo ngũ thân. Ngoài áo giao lĩnh còn có áo viên lĩnh hay thụ lĩnh, tuỳ thuộc vào từng thực trạng mà chọn loại áo tương thích. Áo viên lĩnh thường có 4 vạt ở trước và đã được sử dụng từ thời Lý, Trần. Ngoài ra áo viên lĩnh còn được sử dụng ở thời Lê, vào thời nhà Lê có những pháp luật rất nghiêm khắc về kiểu cũng như sắc tố cho đại triều và thường triều .
Người dân thì phải mặc những loại áo quần không có sắc tố trùng với quan lại. Nhiều hình ảnh để lại được miêu tả rằng, người dân trong thời kỳ này mặc áo tứ thân, ngũ thân, kiểu giao lĩnh hoặc viên lĩnh tích hợp với váy .
Thời Lê Trung hưng, Giáo sĩ Borri đã diễn đạt cách ăn mặc của người Việt trong sách “ Relation de la Nouvelle Mission des Péres de la Compagnie de Jesus au Royaume de la Cochinchine ” có nghĩa là “ Người ta mặc năm sáu cái áo dài, áo nọ phủ lên áo kia, mỗi cái một màu … Phần dưới thắt lưng của mấy lớp áo ngoài được cắt thành những dải dài. Khi đi lại, những dải này quyện vào nhau trông thích mắt … ”
Nhưng thực ra giáo sĩ đã có chút nhầm lẫn về cách ăn mặc của người Việt trong thời kỳ này bởi phần thắt lưng mà giáo sĩ nói thực ra là cái xiêm cánh sen mà người dân hay mang trước ngực mà thôi. Chiếc áo dài mà Borri nhắc đến chính là kiểu áo dài của phụ nữ Đàng Trong .
Năm 1744 vào thời vua Nguyễn Phúc Khoát, Võ vương đã đưa ra những cải cách về phục trang, để tạo ra được sự độc lạ với Đàng Ngoài nên chiếc áo dài được sinh ra ở Đàng Trong. Tuy nhiên nó là kiểu áo được phối hợp của cả hai miền Nam Bắc. Loại áo dài này được gọi là “ áo dài Võ Vương ”. Đây là loại áo dài tiên phong sử dụng quần hai ống thay vì chân váy .
Đến năm 1930 : Một kiểu áo dài mới đã được tung ra thị trường dựa vào những đặc thù của loại áo Châu Âu do hoạ sĩ Nguyễn Cát Tường tạo nên. Với kiểu áo dài này, áo được may kiểu cổ sen, chỉ còn hai tà và tay phồng. Áo được phong cách thiết kế may ôm sát khung hình và có nhiều sắc tố sặc sỡ. Áo được đặt tên là Áo dài Le Mur, tuy nhiên đến năm 1943 áo đã bị ngưng sử dụng do bị dư luận cho là lai căng .
Phiên bản áo dài Le Mur đã được hoạ sĩ Lê Phổ khắc phục để tương thích với truyền thống và văn hoá con người Nước Ta. Áo dài Lê Phổ đã phối hợp những đặc thù vốn có giữa áo dài Le Mur, áo ngũ thân, áo tứ thân để tạo nên một chiếc áo dài vừa mang nét tân tiến vừa trộn lẫn giữa những đường may cổ kính giúp áo dài phiên bản Lê Phổ được nhiều phụ nữ hoan nghênh và tiếp đón .
Năm 1958 áo dài của bà Trần Lệ Xuân được ra đời nhưng bị xem trái với thuần phong mỹ tục do cổ áo may kiểu thuyền, khoét hở nhiều phần cổ nên bị lên án gay gắt.
Năm 1958 áo dài của bà Trần Lệ Xuân được sinh ra nhưng bị xem trái với thuần phong mỹ tục do cổ áo may kiểu thuyền, khoét hở nhiều phần cổ nên bị lên án nóng bức .Cho đến năm 1960, hiệu may Dung ở Dakao TP HCM đã cho sinh ra áo dài tay raglan. Đây là loại áo khắc phục được khuyết điểm bị nhăn ở hai bên nách. Cứ theo thời hạn, áo dài được cải cách từ tà áo cho đến tay áo, cổ áo. Quần cũng vậy, cũng từ ống rộng, dài cho đến quần ngắn. Và mở màn từ năm 1975 cho đến giờ đây, định kiến về những biến hóa về mẫu mã áo dài từ từ được mở mang và được gật đầu nhiều hơn .
Áo dài đã Open rất nhiều trên đường phố, tại trường học, chùa chiền, liên hoan … Không những vậy, áo dài đã vươn xa hơn ra khỏi khoanh vùng phạm vi vương quốc, được nhiều nước bạn biết đến và cũng được sử dụng như phục trang của chính quốc gia mình .
III. Ý nghĩa của tà áo dài Nước Ta
1. Là hơi thở của nền văn hoá Việt
Không dễ gì mà một loại phục trang hoàn toàn có thể sống sót và tăng trưởng được lâu đến như vậy. Áo dài luôn chiếm trọn trái tim của con người Việt, trải qua những quảng thời hạn thăng trầm cùng với những cải cách biến hoá nhưng áo dài luôn là loại phục trang được dân cư Nước Ta tin yêu nhất .
Chắc hẳn mọi người đã từng ngân nga câu hát:
Chắc hẳn mọi người đã từng ngân nga câu hát :“ Đẹp biết bao quê nhà cho ta chiếc áo nhiệm màu
Dù ở đâu Paris, London hay ở những miền xa
Thoáng thấy áo dài bay trên đường phố
Sẽ thấy tâm hồn quê nhà ở đó, em ơi ”
Quả đúng như vậy, dù đi xa đến đâu, Paris hay London thì tà áo dài vẫn thướt tha trong gió, ngươi Nước Ta ở đất khách vẫn cảm nhận được tâm hồn của quê nhà, vẫn thấy đâu đó nét văn hoá của quốc gia mình luôn kề cận. Nói tà áo dài là hơi thở của nền văn hoá Nước Ta vì nó bộc lộ được tính cách cũng như con người và đặc biệt quan trọng là người phụ nữ Nước Ta kiên cường quật cường .
Hình ảnh tà áo dài Nước Ta luôn hiện hữu trên đấu trường quốc tế trong những cuộc thi lớn nhỏ hay vẫn luôn len lõi trong đời sống hàng ngày của con người. Từ học viên cho đến những cơ quan thao tác hay những tiệc tùng và đặc biệt quan trọng là dịp lễ tết. Tà áo dài luôn được người Việt trân trọng và sử dụng vào những ngày quan trọng nhất của quốc gia và của cuộc sống mình .
Vào năm 1970, tà áo dài Nước Ta đạt huy chương vàng tại hội chợ quốc tế Osaka tại Nhật Bản. Và còn được bầu chọn là một trong những loại phục trang đẹp nhất .
2. Tà áo dài mang đậm triết lý nhân sinh
Tà áo dài Nước Ta tiềm ẩn những ý nghĩa truyền thống lịch sử thâm thúy. Được tăng trưởng và biến hoá từ những chiếc áo ngũ thân, tà áo dài ngày này vẫn bộc lộ được ý nghĩa mang trên mình. Với chiếc áo ngũ thân của nam rất lâu rồi, những chiếc tà áo tượng trưng cho tứ thân, phụ mẫu. Ngoài ra ngũ thân còn biểu lộ cho quan điểm ngũ thường : nhân, lễ, nghĩa, trí, tín. Áo lót bên trong áo ngũ thân có màu trắng bộc lộ ý niệm niềm tin và thân thể luôn thuần khiết thật sạch .
Áo tứ thân của phái đẹp còn được nhắc đến như thể tứ đức của người phụ nữ : Công, dung, ngôn, hạnh. Hai tà trước buộc lại với nhau bộc lộ cho nghĩa vợ chồng. Bên cạnh đó, bốn tà áo còn tượng trưng cho tứ thân phụ mẫu ( cha mẹ chồng và cha mẹ vợ ) mà người phụ nữ phải chăm nom săn sóc .
Năm chiếc khuy của áo ngũ thân và tứ thân biểu lộ cho ngũ luân : phụ tử hữu thân, quân thần hữu nghĩa, phu thê hữu biệt, trưởng ấu hữu từ, bạn hữu hữu tín .
3. Tà áo dài – bản thu nhỏ của đất nước hình chữ S
Tà áo dài được phong cách thiết kế dịu dàng êm ả, thướt tha. Khi khoác lên người, chiếc áo dài biểu lộ rõ được đường nét tinh xảo của khung hình, tôn lên được đường cong hình chữ S tuyệt đối – chữ S map Nước Ta. Đất nước Nước Ta đã được rất nhiều những bạn trẻ tiếp thị đến với nước bạn trải qua những chiếc áo dài từ phong thái cổ xưa cho đến tân tiến. Tà áo dài trải dài trên mọi miền quốc gia, trên những nẻo đường và là di sản văn hoá phi vật thể của quả đât được UNESCO công nhận .
IV. Các loại vải thường dùng để may áo dài
1. Chiffon
Là loại vải được nhẹ, sang trọng và quý phái có độ rủ mềm mại và mượt mà rất thích hợp để may những loại áo dài. Với ưu điểm của chiffon, tà áo dài sẽ được tôn lên vẻ thướt tha, dịu dàng êm ả không những vậy người sử dụng sẽ cảm nhận được sự thanh thoát và tự do vô cùng trong những ngày nắng nóng .
Mặc dù vải chiffon rất thích hợp để may áo dài nhưng để sự dụng liên tục trong một thời hạn dài là rất khó bởi chúng có độ co và giãn khá kém .
2. Vải ren
Vải ren được nhiều người lựa chọn để may những loại áo dài cưới, hay đám cưới. Các bà mẹ cũng thích vải ren hơn những loại vải khác trong ngày lễ trọng đại của con cháu mình. Vải ren tôn lên được sự cao sang, quyền lực tối cao nhưng không kém phần điệu đàng và sexy .
Vải ren giúp người mang cảm thấy thoải mái vì có độ co giãn khá tốt và màu sắc rất phong phú giúp người mua có thể lựa chọn một cách dễ dàng.
3. Vải gấm
Vải ren giúp người mang cảm thấy tự do vì có độ co và giãn khá tốt và sắc tố rất nhiều mẫu mã giúp người mua hoàn toàn có thể lựa chọn một cách thuận tiện .Vải gấm tuy hơi cứng không có độ rủ nhưng lại thích hợp để may những kiểu áo dài cổ xưa. Vải gấm giúp người mặc được tự tin hơn, sang chảnh và sang chảnh hơn .
Bên cạnh đó vải còn có các hoa văn giúp tôn lên các đường nét thuần khiết, tinh tế trên chiếc áo dài. Vải gấm giúp chiếc áo dài giữ được phom dáng tốt và hạn chế được nếp nhăn giúp chiếc áo dài có độ thẩm mỹ cao hơn.
4. Vải nhung
Bên cạnh đó vải còn có những hoa văn giúp tôn lên những đường nét thuần khiết, tinh xảo trên chiếc áo dài. Vải gấm giúp chiếc áo dài giữ được phom dáng tốt và hạn chế được nếp nhăn giúp chiếc áo dài có độ nghệ thuật và thẩm mỹ cao hơn .Ngày nay vải nhung ít được sử dụng để may áo dài, nhưng không phải cho nên vì thế mà chúng dần bị quên lãng. Người lớn tuổi thích dùng vải nhung hơn vì chúng giúp người mang có cảm xúc được đứng tuổi hơn .
Vải nhung cũng giúp cho tà áo dài trông sang trọng và quý phái, quyền quý và cao sang. Vào mùa hè thì vải ít được ưu thích hơn bởi chúng hoàn toàn có thể gây oi bức cho khung hình. Tuy nhiên để bộc lộ được sự uy nghiêm hay sử dụng vào những ngày lễ hội quan trọng, vải nhung vẫn là loại vải được lựa chọn nhiều .
Mời bạn xem thêm :
Mặc dù đã trải qua một khoảng thời gian dài vô tận nhưng chiếc áo dài vẫn luôn là niềm tự hào và là biểu tượng đặc trưng của đất nước Việt Nam. Hy vọng rằng, trong tương lai, tà áo dài vẫn luôn được mọi người trân trọng và lưu giữ lại những ý nghĩa quan trọng thể hiện được bản sắc văn hoá dân tộc của đất nước.
Có thể bạn chăm sóc :
Source: https://thoitrangviet247.com
Category: Blog thời trang