Bìa sách ” Áo dài Le Mur và toàn cảnh Phong Hóa và Ngày Nay ” .
Ngày 11/2/1934, ở số 85 dịp Tết, báo Phong Hóa do nhà văn Nhất Linh làm chủ bút ra mắt chuyên mục đầu tiên mang tên Vẻ đẹp riêng tặng các bà, các cô. Chuyên mục này được giao cho nhà thiết kế, họa sĩ Le Mur Nguyễn Cát Tường – vừa tốt nghiệp Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương năm 1933. Loạt bài đăng trên chuyên mục của họa sĩ tạo tiền đề dẫn đến trào lưu cải cách y phục, phong cách thời trang phụ nữ.
Giải thích việc vì sao cần cải cách y phục phụ nữ, đầu xuân 1935, trên báo Ngày Nay số 1, Việt Sinh ( tức nhà văn Thạch Lam ) viết bài mang tên Quần áo mới : ” Vật chất thường khi nào cũng đi trước ý thức và tư tưởng của phụ nữ. Sự cải cách này giúp và cần yếu cho sự cải cách kia “. Còn ở Phong Hóa số 86, họa sỹ Cát Tường viết : ” Quần áo tuy dùng để che thân thể, nhưng hoàn toàn có thể như tấm gương phản chiếu trình độ tri thức một nước ” .
Chân dung họa sỹ Cát Tường .
Qua từng kỳ báo, Cát Tường hướng dẫn cho những chị em về cách ăn mặc hợp mốt, thuận tiện cho hoạt động và sinh hoạt hàng ngày. Những đổi khác về phục trang được ông đề cập cặn kẽ qua việc phải đổi khác ở phom dáng, cấu trúc quần áo. Ví dụ, ông góp ý phải có sự đổi khác trong cổ áo của phụ nữ để hợp hơn với thời tiết xứ nhiệt đới gió mùa : ” Ta nên bỏ chiếc cổ áo, để cổ được lan rộng ra, hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa bằng nhiều kiểu cổ tân kỳ khác như : cổ bẻ, cổ viền, cổ đính đăng ten hình bánh bẻ ( feston ), cổ trái tim … ” .
Nhà thiết kế cũng chú trọng thay đổi kiểu quần của phụ nữ với nhiều mẫu: Cạp quần buộc xéo một bên (có thể cài khuy bấm), cạp quần mở ở giữa, cài khuya như quần đàn ông… Trên Phong Hóa 96, họa sĩ trình bày ba mẫu quần mới gọi là quần ống loa vì ống xòe như cái loa … Theo sách, mẫu quần phụ nữ do họa sĩ Cát Tường vẽ năm 1934, trước khi nhà thiết kế Coco Chanel nổi tiếng của Pháp vẽ mẫu quần nữ vào năm 1954.
Mượn giọng trào phúng của Phong Hóa và Ngày Nay, họa sỹ Cát Tường nghịch ngợm dùng tên ông đặt tên cho tà áo dài. Tiếng Pháp ” le mur ” là cái tường, là bức tường. ” Tên ấy cũng là cái mới đang đánh nhau với cái cũ, cái cũ ở đây là hai chữ Hán ‘ Cát Tường ‘, rất bác học, rất nghiêm trang, rất không biết cười. Cát Tường đưa tiếng cười vào áo : áo dài Lemur trước hết là một tiếng cười, tiếng cười tươi tắn, vui tươi, sáng sủa, yêu đời của những nhan sắc đôi mươi thấy mình đã là bướm, không còn bị giam giữ nữa trong chiếc kén bí hiểm của mái ấm gia đình, xã hội. Phải đặt áo ấy vào trong toàn cảnh vui tươi của Phong Hóa và Ngày Nay mới thấy rõ tổng lực bức tranh của một xã hội chuyển mình, thay đổi từ trong ra ngoài, từ tâm hồn đến y phục “, giáo sư Cao Huy Thuần nhận định và đánh giá .Sách ra mắt nhiều kiểu mẫu áo dài Le Mur, tương thích với từng mùa khác nhau, kèm theo phụ kiện phong phú. Áo dài này được phong cách thiết kế không riêng gì cho người lớn mà cả trẻ con. Từ năm 1934, trào lưu cải cách y phục phụ nữ lần thứ hai cũng chính là trào lưu Le Mur từ TP.HN lan ra những tỉnh thành trong nước, chinh phục phái đẹp ở nhiều những tầng lớp xã hội khác nhau. Họa sĩ Cát Tường còn thực thi một chuyến xuyên Việt để trình làng cho phụ nữ toàn nước về chiếc áo dài tân thời .
Phác họa của họa sỹ Cát Tường về kiểu áo dành cho phái đẹp .
Trong bài viết mang tên Cõi đẹp, đăng ở đầu sách, giáo sư Cao Huy Thuần nhận xét: “Tác giả Phạm Thảo Nguyên là một trong những người đã có công lớn sưu tầm để đưa lên mạng toàn bộ Phong Hóa và Ngày Nay tản mác khắp nơi. Đọc lại hai tờ báo oanh liệt một thời ấy, chị có dịp khám phá thêm tài ba xuất chúng của Nhất Linh trong những địa hạt mà ít người biết đến, nhất là mỹ thuật… Công lớn nhất về mỹ thuật của Nhất Linh, nghĩa là của Phong Hóa và Ngày Nay, là đưa một tài ba hiếm có lên ngai vàng của một vương quốc mà tôi xin được gọi là Cõi đẹp. Tài ba ấy là Cát Tường, tác giả của ‘Áo dài Lemur’, chiếc áo đã nhập vào hình hài Việt Nam một cách hài hòa đến nỗi bây giờ nghiễm nhiên trở thành biểu trưng của bản sắc Việt Nam”.
Bà Phạm Thảo Nguyên cho biết những tư liệu trong bài viết về cuộc sống và sự nghiệp họa sỹ Cát Tường phần đông do anh Nguyễn Trọng Hiền, con trai họa sỹ sưu tầm, gìn giữ từ 60 năm nay. Họa sĩ Nguyễn Cát Tường sinh năm 1912 ở Sơn Tây. Năm 16 tuổi, ông thi đỗ vào Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa bốn ( 1928 – 1933 ). Ông là một trong bốn sinh viên giỏi nhất của những khóa vẽ sơn dầu ở trường, bên cạnh họa sỹ Lê Phổ, Tô Ngọc Vân, Lê Thị Lựu .Nhân dịp sách ra đời, tại TP Hồ Chí Minh, ban tổ chức triển khai thực thi buổi giao lưu mang tên ” Áo dài Le Mur và toàn cảnh Phong Hóa và Ngày Nay ” vào 13 h30 ngày 29/12, với sự tham gia của tác giả Phạm Thảo Nguyên, họa sỹ – nhà phong cách thiết kế Sĩ Hoàng .
Source: https://thoitrangviet247.com
Category: Áo
