Pháp phục Phật giáo Việt Nam hiện hành

1. Về màu sắc pháp phục Phật giáo

Pháp phục Phật giáo Nước Ta có ba tông màu chủ yếu :

(i) Màu lam dành cho áo tràng của Phật tử, thường phục của tăng sĩ, áo Nhật bình và áo tràng của ni giới.

( ii ) Màu nâu được sử dụng cho những thường phục, áo tràng cho Phật tử và tăng ni miền Bắc, áo Nhật bình cho những Sa-di và Tỳ khưu mới thọ giới. ( iii ) Màu vàng được sử dụng cho hậu của tăng, y của tăng và ni, thường phục của thiền phái Trúc Lâm và hệ phái Khất sĩ.

Pháp phục Phật giáo Việt Nam có ba tông màu chủ đạo.

2. Về loại hình pháp phục Phật giáo

Hiện nay pháp phục Phật giáo Nước Ta gồm có 4 loại : ( i ) Thường phục : Thường gọi là áo vạt khách, hay áo cánh vạt hò, được sử dụng khá phổ cập trong những chùa Bắc tông. Áo này mang tính đặc trưng, không bị lai căng với bộ áo La-hán của Trung Quốc. ( ii ) Áo Nhật Bình : Đây là pháp phục đặc trưng của Nước Ta, sống sót khoảng chừng 90 năm, mô phỏng từ áo cung đình Huế. Áo này dành cho những Sadi, Sadi ni, Thức xoa mana ni, Tỳ kheo ni và Tỳ kheo mới thọ giới. ( ii ) Áo tràng : Tại miền Bắc và những tỉnh Bắc trung bộ, áo tràng có tông màu nâu, được sử dụng cộng thông trong Tăng Ni và Phật tử. Tại những tỉnh miền Nam, áo tràng lam dành cho những Phật tử và ni giới khi làm lễ trên điện Phật và tiếp xúc Phật sự thông thường, đang khi áo tràng màu nâu dành cho Tỳ kheo tăng với những giới phẩm Đại đức, Thượng tọa và Hòa thượng. ( iv ) Áo hậu : Giống hình thức áo tràng, hai tay áo có ống rộng từ 5 tấc – 1 mét, bịt kín hai tay, màu vàng với những gam màu khác nhau, chỉ vận dụng cho Tỳ kheo tăng. Áo hậu Nước Ta là biến cách của áo Hải Thanh của Trung Quốc. Trong những khóa lễ, áo này được mặc bên trong, rồi đắp chiếc y phủ trùm bên ngoài. Giống Nước Ta, nước Nhật Bản mô phỏng áo Hải Thanh của Trung Quốc chế ra áo Trực chuyết [ 6 ] của Nhật Bản. Nước Hàn ảnh hưởng tác động Nhật Bản có áo Trực chuyết rất giống Nhật Bản.

Áo hậu.

(v) Ba y: Có hình tướng giống các ô ruộng từ 5 điều đến 25 điều khác với ba y của Phật giáo Nam truyền. Y Việt Nam có tông màu vàng. Y Hàn Quốc có tông màu nâu. Y của Trung Quốc có tông màu đỏ. Y Nhật Bản có nhiều màu sắc.

Trong 5 loại pháp phục của Phật giáo Nước Ta, chỉ có áo vạt cánh vạt hò ( áo vạt khách ) và áo nhật bình bộc lộ truyền thống văn hóa truyền thống của Phật giáo Nước Ta, không bị lai căng của Trung Quốc và những nước khác.

3. Về bản sắc pháp phục Phật giáo

Dầu có nét đặc trưng về hình thức ở chủng loại áo cánh vạt hò và áo nhật bình, tất cả chúng ta không hề phủ định nguồn gốc của pháp phục Phật giáo Nước Ta xuất phát từ Phật giáo Trung Quốc, với một số ít biến hóa về phong thái. So với những nước Phật giáo Đại thừa khác chịu tác động ảnh hưởng của Phật giáo Trung Quốc như Nhật Bản và Nam Bắc Triều Tiên thì sự độc lạ của phiên bản pháp phục Phật giáo Nước Ta so với bản gốc Phật giáo Trung Quốc là không nhiều lắm. Tăng Ni Nước Ta đắp y hậu như lúc bấy giờ dễ bị đồng hòa với Tăng Ni Trung Quốc trong những hội thảo chiến lược, hội nghị Phật giáo quốc tế, bởi sự lai căng về mẫu pháp phục của Nước Ta. Đã đến lúc, tất cả chúng ta cần khuynh hướng cho sự sinh ra những pháp phục mới của Phật giáo Nước Ta, hạn chế tối đa sự lai căng từ quốc tế, tạo ra truyền thống đặc trưng cho pháp phục Phật giáo Nước Ta, để hội đồng Phật giáo Nước Ta có chỗ đứng độc lập với những góp phần nhất định vào sự đa dạng hóa và phong phú và đa dạng hóa kho tàng pháp phục Phật giáo quốc tế.

Tăng Ni Việt Nam đắp y hậu như hiện nay dễ bị đồng hòa với Tăng Ni Trung Quốc trong các hội thảo, hội nghị Phật giáo quốc tế, bởi sự lai căng về mẫu pháp phục của Việt Nam.

4. Về cách cấu tạo y

Y của Phật giáo Nước Ta giống với y Phật giáo Trung Quốc gần 100 %, đang khi Nhật Bản và Nam Bắc Triều Tiên có phần khác với chiều dài, sắc tố và cách đắp y. Nói cách khác, rất khó tìm ra truyền thống văn hóa truyền thống Nước Ta trong chiếc y mà hội đồng tăng sĩ Nước Ta đang sử dụng trong nhiều thế kỷ qua. Chiếc áo tràng của tăng ni và Phật tử Nước Ta sử dụng được mô phỏng trên 90 % từ chiếc áo tràng của Phật giáo Trung Quốc. Có sự khác nhau nhỏ đó là áo tràng Nước Ta ở cổ choàng không có những đường chỉ song song của Trung Quốc, chỉ dài đến nửa ống quyển, thay vì dài đến mắt cá như của Trung Quốc và điểm nhấn thắt lưng của áo tràng Nước Ta ngắn hơn của Trung Quốc. Trong những hội nghị và họp báo quốc tế, chư tăng Nước Ta mặc y hậu sắc vàng dễ bị nhầm với tăng sĩ Trung Quốc, đang khi tăng sĩ Nhật Bản và Nam Bắc Triều Tiên không bị thực trạng tương tự như.

Áo La hán ngắn mà các tăng sĩ Phật giáo Bắc truyền Việt Nam thường sử dụng cũng được mô phỏng từ pháp phục của Phật giáo Trung Quốc với một vài biến cách không đáng kể.

Chiếc áo tràng của tăng ni và Phật tử Việt Nam sử dụng được mô phỏng trên 90% từ chiếc áo tràng của Phật giáo Trung Quốc.

Trong những pháp phục của Phật giáo Nước Ta, chỉ có chiếc áo Nhật Bình và áo cánh vạt hò là truyền thống pháp phục đặc trưng của Phật giáo Nước Ta, khác hẳn những pháp phục Phật giáo Trung Quốc. Nếu không mạnh dạn cải cách về pháp phục, tạo ra sự đặc trưng về pháp phục cho tăng ni và Phật tử Nước Ta, tôi e rằng hội đồng Phật giáo Nước Ta đang vô tình hoặc tình nguyện “ Trung Quốc hóa ” pháp phục của Phật giáo Nước Ta ở trong nước và quốc tế. Đất nước Nước Ta có dân số trên 92 triệu với 4000 năm văn hiến mà không có truyền thống đặc trưng về pháp phục thì rất khó khẳng định chắc chắn hình ảnh cho văn hóa truyền thống y phục của Nước Ta trong hội đồng Phật giáo quốc tế. Dầu thông cảm với thực trạng bị xâm thực về văn hóa truyền thống pháp phục từ giặc phương bắc, từ thế kỷ I đến thế kỷ X, tất cả chúng ta không hề vì bất kể nguyên do gì lại liên tục cam phận phụ thuộc trên 90 % pháp phục của Phật giáo Nước Ta vào pháp phục của Phật giáo Trung Quốc. Trong suốt 3000 năm lịch sử vẻ vang vệ quốc, Nước Ta có hơn 60 lần thắng lợi những cuộc cuộc chiến tranh xâm lược của Trung Quốc, chứng minh và khẳng định độc lập chủ quyền lãnh thổ về đất liền và biển hòn đảo. Để tăng trưởng một quốc gia, ngoài độc lập về chủ quyền lãnh thổ, về đất đai và biển hòn đảo, Nước Ta cần độc lập khỏi những nước lân bang về chính trị, kinh tế tài chính và đặc biệt quan trọng là độc lập về văn hóa truyền thống. Về độc lập văn hóa truyền thống, Tây Tạng và Nội Mông là hai trường hợp nổi bật giữ vững được truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa, dầu hai nước này nay đã trở thành vùng chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc.

Dầu có nét đặc thù về hình thức ở chủng loại áo cánh vạt hò và áo nhật bình, chúng ta không thể phủ định nguồn gốc của pháp phục Phật giáo Việt Nam xuất phát từ Phật giáo Trung Quốc, với một số biến đổi về phong cách.

Nói cách khác, trong những nước Phật giáo Đại thừa chịu tác động ảnh hưởng từ Phật giáo Trung Quốc, Nước Ta là nước bị nặng nề nhất, dai dẳng nhất và thiếu tính độc lập nhất. Đó là nỗi đau về truyền thống văn hóa truyền thống Nước Ta, cần được khép lại bằng sự hình thành và sống sót vững chắc từ những phương diện văn hóa truyền thống mang đậm chất Nước Ta, trong đó văn hóa truyền thống pháp phục là yếu tố quan trọng, cần được phát huy.

Source: https://thoitrangviet247.com
Category: Áo