Nếu như bạn đã từng vướng mắc : rất lâu rồi ông cha ta mặc gì ? Trang phục cung đình Nước Ta có gì đặc biệt quan trọng ? Liệu phục trang Nước Ta có cầu kỳ như Trung Quốc, Nước Hàn hay Nhật Bản ? Điểm độc lạ trong phục trang của nước ta là gì … thì Ngàn năm áo mũ là một tác phẩm rất đáng giá dành cho bạn. Đúng như tên gọi của sách, “ Ngàn năm áo mũ ” là khu công trình nghiên cứu và điều tra là cuốn sách dày gần 400 trang miêu tả sinh động về phục trang của người Việt trong gần 1.000 năm từ triều Lý đến triều Nguyễn ( 1009 – 1945 ) .
Trang phục cung đình luôn được quy định nghiêm ngặt và có nhiều đổi thay qua các triều đại. Ngàn năm áo mũ phân khảo về trang phục năm triều đại: Lý, Trần, Lê, Tây Sơn và nhà Nguyễn. Trong mỗi triều đại, tác phẩm đã khảo luận về ba loại hình trang phục: cung đình, quân đội và dân gian. Cùng đó là lý giải và phân tích mức độ mô phỏng trang phục Trung Hoa trong quy chế trang phục của triều đại Việt Nam. Tác phẩm đã mô tả chi tiết, tỉ mỉ nhiều dạng trang phục như bộ Tế phục Cổn Miện uy nghi của các vị hoàng đế, các bộ Triều phục, Thường phục Lương quan, Củng Thần, Ô Sa, Bổ phục trang trọng của bá quan, hay Lễ phục Vĩ Địch, Phượng quan lộng lẫy của hoàng hậu v.v…
Bạn đang đọc: Sách “Ngàn năm áo mũ”
Song hành cùng những phục trang trong triều đình là những phục trang dân gian của quần chúng nhân dân. Phổ biến gồm có những kiểu áo giao lĩnh, tứ thân, hay lối ăn mặc cởi trần đóng khố của đàn ông và yếm, váy giản tiện của đàn bà sống sót qua hàng trăm năm. Sự kiện vua Minh Mạng cấm “ quần không đáy ” là một biến cố lớn lao, để rồi chiếc áo dài năm thân đi vào đời sống dân gian và giờ đây trở thành phục trang quan trọng bậc nhất của người Việt .
Triều đình Nước Ta trước kia hay coi thể chế, văn hóa truyền thống Nước Trung Hoa là nguồn tìm hiểu thêm chính thống nhưng theo quy luật phát minh sáng tạo văn hóa truyền thống, lại trên niềm tin tự chủ, triều đình Nước Ta trong hơn một ngàn năm phong kiến – quân chủ dù nhiều lần mô phỏng chính sách áo mũ, lễ nhạc, khoa cử của triều đại Trung Quốc vẫn luôn tạo nên những nét biến dị độc lạ, làm tôn thêm vẻ uy nghi, sang trọng và quý phái của vua quan nước Việt. Trang phục Nước Ta thời phong kiến có nhiều nét giống với Trung Quốc, nhưng là giống với một tâm thế khác so với những gì người ta nghĩ ngày này, đó là tâm thế coi mình ngang hàng với Trung Quốc .
Có thể nói, Ngàn năm áo mũ đã sinh động hóa, hoạt họa hóa lịch sử vẻ vang và bù đắp nhiều phần những khoảng trống bát ngát của lịch sử dân tộc phục trang Nước Ta nói riêng, lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống Nước Ta nói chung. Cùng với những ý nghĩa xã hội sâu rộng, đây thực sự là một nghiên cứu và điều tra quan trọng và có giá trị vĩnh viễn. Vì đây là một dạng sách khảo cứu nâng cao nên chúng không thật sự dễ đọc cho những bạn chưa có những hiểu biết nhất định về những khái niệm lịch sử dân tộc, về triều đình Nước Ta và ít phong phú và đa dạng trong sử dụng, đồng cảm từ ngữ Hán Việt. Đặc biệt, dù đã được in màu với hình ảnh minh họa vô cùng chất lượng, sôi động và rực rỡ nhưng với độ dày 400 trang của một quyển sách khổ lớn là một thử thách không dễ cho những bạn chưa có thói quen đọc sách. Đặc biệt, là một quyển sách xum xê những thuật ngữ mới, phải tra cứu từng từ mỗi khi đọc qua để hiểu được nội dung khiến cho vận tốc “ tiêu hóa ” tác phẩm này hoàn toàn có thể sẽ chậm và lâu hơn so với đọc những sách thường thì và cũng là một trở ngại cho những đọc giả nếu muốn cảm thụ và đọc qua hết tác phẩm này. Nhưng một khi đã thật sự mở màn, thì đây sẽ là một hành trình dài vô cùng mê hoặc không chỉ về phục trang và còn cả về nền văn hóa truyền thống phong phú của dân tộc bản địa .
Đây là một cuốn sách tư liệu rất quý cho nhà làm phim, đạo diễn kịch nói, đạo diễn sân khấu khi thiết kế xây dựng những tác phẩm cổ trang xưa về lịch sử vẻ vang Nước Ta ; cho những nhà phong cách thiết kế mong ước làm ra những bộ quần áo “ đúng lịch sử vẻ vang ” mà tránh bắt chước quá đà những phục trang của Trung Quốc, làm điển hình nổi bật nét văn hiến của Nước Ta xưa. Lâu nay khi làm những phim giả sử cổ trang, những tác phẩm Việt thường bị người theo dõi trong nước khắc nghiệt nhìn nhận khi phục trang và toàn cảnh “ quá Trung Quốc ” mà không thấy được nét Nước Ta trong tác phẩm. Để trở lời và làm địa thế căn cứ cho việc phân định những điều đó thì ta hoàn toàn có thể xem tác phẩm này như một tài liệu rất đáng tìm hiểu thêm. Đây cũng là một phương pháp giáo dục lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống và lòng tự hào dân tộc bản địa rất tốt cho những trường học, tổ chức triển khai giáo dục khi trào lưu “ dân ta yêu sử ta ” đang ngày càng can đảm và mạnh mẽ bằng hình thức tái diễn những hoạt cảnh lịch sử dân tộc trong hoạt động giải trí của nhà trường .
Nhà nghiên cứu và điều tra Trịnh Bách đã nhận xét trong lời đề tựa của tác phẩm : “ Có lẽ đây là một trong những tập tài liệu văn hóa truyền thống, lịch sử dân tộc phục trang được điều tra và nghiên cứu sâu và được biên soạn kĩ nhất ở Nước Ta, nếu không nói là quốc tế, cho đến nay ”. Cuốn sách đã biểu lộ được ( 1 ) tính công phu khi đã liệt kê được một cách mạng lưới hệ thống, khoa học, logic những loại phục trang của nước ta trải dài suốt 1000 năm sau thời kỳ Bắc thuộc ; ( 2 ) là tính khách quan khi tác phẩm sử dụng rất nhiều nguồn tư liệu khác từ những nước có tương đồng văn hóa với Nước Ta ( Trung Quốc, Nước Hàn, Nhật Bản ), có trích dẫn chính danh nguồn gốc từ ngữ quốc tế với cái nhin rất khách quan ( bộc lộ qua lời kết của tác giả ở cuối tác phẩm ) cùng lời tự sự : “ mỗi vấn đề mà không đối chứng được tối thiểu với 5 nguồn tài liệu khác nhau thì vấn đề đó chưa thể Tóm lại và đưa vào sách ” của chính tác giả ; và ( 3 ) là tính xác nhận khi đa phần dựa vào những cứ liệu được ghi chép trong lịch sử vẻ vang chứ không chỉ dựa vào những bài viết điều tra và nghiên cứu một chiều, mang đậm dân tộc tính của những tác giả trong nước lẫn quốc tế. “ Ngàn năm áo mũ ” của Trần Quang Đức đã cho thấy một nền văn hóa truyền thống áo mũ Nước Ta rất đáng tự hào, tự chủ. Đọc Ngàn năm áo mũ, người ta không chỉ xem, mường tượng được phục trang cung đình và phục trang dân gian của người Việt qua gần 1.000 năm mà những trang sách thấm đẫm ý thức ngàn năm tự chủ về văn hóa truyền thống .
Như tác giả đã viết, mỗi thời đại đều có giá trị, thế giới quan, thẩm mỹ riêng. Mọi nhận xét đều mang tính nhất thời. Vì vậy, việc nhận xét đánh giá một cách công tâm, bĩnh tĩnh với văn hóa, trang phục Việt, đặc biệt là với những thành tố văn hóa có gốc gác Trung Hoa dung chứa trong văn hóa Việt, là hết sức cần thiết. Đây thật sự là sản phẩm văn hóa giá trị mà bất kì người trẻ nói riêng và người Việt nói chung, cần có trong gia đình mình để có hiểu biết toàn diện, khách quan và minh định về thế nào cái gọi là “bản sắc” của dân tộc Việt Nam.
———- HẾT ———-
——
TÀI LIỆU THAM KHẢO :
1. https://www.phunuonline.com.vn/van-hoa-giai-tri/di-tim-ngan-nam-trang-phuc-viet-48035
2. https://thethaovanhoa.vn/van-hoa-giai-tri/chang-trai-8x-me-chuyen-ngan-nam-n20130713143232181.htm
3. https://tuoitre.vn/di-tim-ngan-nam-ao-mu-654967.htm
4. https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%A0n_n%C4%83m_%C3%A1o_m%C5%A9#cite_note-tt1-3
5. http://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/chang-trai-di-suot-ngan-nam-143205.html
Source: https://thoitrangviet247.com
Category: Áo
